ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ :: Οργανωμένοι - Αρχαιολογικός Χώρος Πύργου Ραγίου

Ο αρχαιολογικός χώρος του Πύργου Ραγίου βρίσκεται σε απόσταση 10 χλμ. ΒΔ της πόλης της Ηγουμενίτσας. Καταλαμβάνει την κορυφή χαμηλού λόφου στο μέσον του κάμπου Ραγίου-Κεστρίνης, κοντά στις παλαιές εκβολές του ποταμού Καλαμά (αρχ. Θύαμις). Η θέση παρουσιάζει διαχρονική χρήση από τη Μέση Παλαιολιθική περίοδο έως τους χρόνους της Οθωμανικής κυριαρχίας.

Τον 5ο αι. π.Χ. ο λόφος οχυρώθηκε με ισχυρό τείχος, το οποίο διατηρείται σήμερα σε ιδιαίτερα καλή κατάσταση, περικλείοντας μία έκταση τριών στρεμμάτων. Στο μεγαλύτερο τμήμα του το τείχος είναι κατασκευασμένο σύμφωνα με το ισοδομικό σύστημα τειχοποιίας, το οποίο αποτελεί και στοιχείο για την χρονολόγηση της κατασκευής του στον 5ο αι. π.Χ. Σε επεμβάσεις και ανακατασκευές του τείχους κατά τους ύστερους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους χρησιμοποιήθηκε το πολυγωνικό σύστημα το οποίο είναι ορατό σε μικρό τμήμα στη δυτική πλευρά της οχύρωσης.

Η αμυντική ικανότητα του τείχους, το οποίο φθάνει σε κάποια σημεία τα  4 μ. ύψος, ενισχυόταν με ορθογώνιους πύργους και θλάσεις (ελαφρές μετατοπίσεις του άξονά του). Κατά την αρχαιότητα η κύρια είσοδος της οχύρωσης ήταν εκείνη στη νότια πλευρά. Ταυτόχρονα ήταν σε χρήση και μία δεύτερη στενή πυλίδα στα βόρεια, η οποία αποτελεί σήμερα την είσοδο στον αρχαιολογικό χώρο.

Από τη μέχρι τώρα έρευνα θεωρείται ότι το οχυρό αποτέλεσε τμήμα της «Κερκυραϊκής Περαίας», της στρατιωτικής βάσης που -σύμφωνα με τον ιστορικό Θουκυδίδη- ίδρυσαν οι Κερκυραίοι στις θεσπρωτικές ακτές στις αρχές του Πελοποννησιακού Πολέμου, εξασφαλίζοντας τον έλεγχο του βόρειου θαλάσσιου στενού της Κέρκυρας και την εποπτεία της ενδοχώρας σε ακτίνα αρκετών χιλιομέτρων.

Λιγοστά είναι τα κατάλοιπα οικοδομημάτων των κλασικών ~ ελληνιστικών χρόνων στο εσωτερικό του οχυρού του Πύργου Ραγίου, γεγονός που επιβεβαιώνει τον κατεξοχήν στρατιωτικό χαρακτήρα της θέσης. Στο κέντρο, περίπου, του οχυρωμένου χώρου υπάρχει μία, εντυπωσιακού μεγέθους και εξολοκλήρου λαξευμένη στο βράχο, δεξαμενή για τη συγκέντρωση των ομβρίων υδάτων, με διάμετρο 13 μ. και βάθος πάνω από 5 μ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα ορθογώνιο λάξευμα, λίγο ανατολικότερα, που μοιάζει με προεξέχον κάθισμα, του οποίου, ωστόσο, η χρήση και ο χρόνος κατασκευής παραμένουν άγνωστα.

Κατά την οθωμανική περίοδο ο χώρος κατοικήθηκε συστηματικά, όπως υποδεικνύει ο μεγάλος αριθμός περιβόλων και τοίχων από ξερολιθιά. Την ίδια εποχή, κατασκευάστηκε επάνω στο βόρειο πύργο της αρχαίας οχύρωσης  ένα διώροφο κτίσμα, ο λεγόμενος Πύργος, στον οποίο οφείλεται και η σύγχρονη ονομασία της θέσης.

Ο Πύργος ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο της «κούλιας» (“kula”), ο οποίος, όπως και εκείνος του πυργόσπιτου, ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένος στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο κατά την οθωμανική περίοδο. Πρόκειται για κτίριο στρατιωτικού χαρακτήρα, το οποίο χρησίμευε ως παρατηρητήριο και για τη διαμονή της φρουράς του αγά της περιοχής. Για τον λόγο αυτό δεν υπάρχουν θύρες ή άλλα ανοίγματα στο επίπεδο του ισογείου. Η μοναδική είσοδος βρισκόταν ψηλότερα και ήταν προσβάσιμη μέσω κτιστής κλίμακας και ξύλινης κινητής γέφυρας. Αντίστοιχα, τα παράθυρα -τετράγωνα ή τοξωτά- είναι μικρά και συναντώνται μόνο στους επάνω ορόφους. Η δυνατότητα άμυνας ενισχυόταν ακόμη περισσότερο με πολεμίστρες στους τοίχους και μία καταχύστρα ή λαδορίχτη επάνω από την είσοδο, ειδικό δηλαδή άνοιγμα από το οποίο περιέχυναν τον εχθρό με καυτό λάδι ή νερό.

Στο πλαίσιο των εργασιών ανάπλασης και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου, που πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο 1999~2000, εξασφαλίσθηκαν οι απαραίτητες υποδομές πρόσβασης, περιήγησης, εξυπηρέτησης και ενημέρωσης των επισκεπτών. Ο Πύργος της οθωμανικής περιόδου αποκαταστάθηκε στην αρχική του μορφή και διαμορφώθηκε σε εκθεσιακό χώρο.

Πρόσβαση: Ο Πύργος Ραγίου βρίσκεται σε απόσταση 11 χλμ. βορειοδυτικά της Ηγουμενίτσας. Η πρόσβαση γίνεται από τον δρόμο κατά μήκος της παραλίας Δρέπανο-Μακρυγιάλι. Φτάνοντας στον υποσταθμό της ΔΕΗ ο επισκέπτης ακολουθεί τον δρόμο προς τα δεξιά και τις σχετικές οδικές πινακίδες σήμανσης προς τον αρχαιολογικό χώρο.

Ο χώρος είναι επισκέψιμος μόνο κατόπιν συνεννόησης με την ΕΦ.Α. Θεσπρωτίας: Δευτέρα-Παρασκευή (09:00-14:00) - τηλ.: 26650.29177/8, e-mail: efathe@culture.gr

Αεροφωτογραφία του αρχαιολογικού χώρου Πύργου Ραγίου

Τμήμα της αρχαίας οχύρωσης

Λαξευμένη στο βράχο δεξαμενή 

Ο αναστηλωμένος πύργος της Οθωμανικής περιόδου 

Η καταχύστρα (λαδορίχτης) πάνω από την είσοδο του πύργου 

Δωμάτιο στο εσωτερικό του εκθεσιακού χώρου

 

Υπουργείο Πολιτισμού
Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων & Πολιτιστικής Κληρονομιάς
ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή ή χρήση του υλικού χωρίς έγγραφη άδεια